Rahul hoisted the Tricolour here exactly 75 years after his great-grandfather Jawaharlal Nehru did so for the first time at Lal Chowk (Photo-INC Congress/Twitter)

Lal Chowk, Jan 30: గత ఏడాది సెప్టెంబర్ 7న కన్యాకుమారి నుంచి ప్రారంభమైన భారత్ జోడో యాత్ర సోమవారం అధికారికంగా ముగుసింది, ఆదివారం శ్రీనగర్ నడిబొడ్డున ఉన్న లాల్ చౌక్‌లో కాంగ్రెస్ అధినేత రాహుల్ గాంధీ జాతీయ జెండాను (Rahul Gandhi unfurls Tricolour ) ఆవిష్కరించి తన భారత్ జోడో యాత్రను ముగించారు. కాగా తన ముత్తాత జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ లాల్ చౌక్‌లో (Srinagar’s Lal Chowk) మొదటిసారి త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేసిన సరిగ్గా 75 సంవత్సరాల తర్వాత (75 years after) కాంగ్రెస్ పార్టీ నుంచి రాహుల్ గాంధీ ఇక్కడ త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేశారు, అక్కడ జమ్మూ కాశ్మీర్ ప్రజలకు స్వయం నిర్ణయాధికారం కల్పిస్తామని హామీ ఇచ్చారు.

అనంతరం విలేకరుల సమావేశంలో ప్రసంగించిన రాహుల్, రాష్ట్ర హోదా పునరుద్ధరణ, జమ్మూ కాశ్మీర్ (J&K)లో అసెంబ్లీ ఎన్నికల నుంచి వాస్తవ నియంత్రణ రేఖ (LAC)పై చైనా దురాక్రమణ, ప్రతిపక్షాల ఐక్యత వరకు అనేక అంశాలపై మాట్లాడారు.త్రివర్ణ పతాకాన్ని ప్రతీకాత్మకంగా ఆవిష్కరించినప్పటికీ, కాశ్మీర్‌తో అతని కుటుంబ సంబంధాలను పునరావృతం చేసినప్పటికీ, ఆర్టికల్ 370 పునరుద్ధరణపై రాహుల్ ఇంకా నిబద్ధతతో ఉన్నారు.

భారత్ జోడో యాత్రకు నేటితో ముగింపు, 12 రాష్ట్రాలు, రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల మీదుగా 145 రోజులపాటు మొత్తం 3,970 కి.మీ కు పైగా నడిచిన రాహుల్ గాంధీ

లాల్ చౌక్‌లో త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేయడం ద్వారా, భారతదేశానికి చేసిన నేను వాగ్దానం ఈ రోజు నెరవేరింది. ద్వేషం ఓడిపోతుంది, ప్రేమ ఎప్పుడూ గెలుస్తుంది. భారత్‌లో కొత్త ఆశలు చిగురిస్తాయి' అని రాహుల్ హిందీలో ట్వీట్ చేశారు. సెప్టెంబర్ 7 నుండి, అతను 12 రాష్ట్రాలు, రెండు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలను క్రాస్-క్రాస్ చేసి, 4,080 కిలోమీటర్లు ప్రయాణించాడు. పాదయాత్ర ఆదివారం ముగియగా, సోమవారం శ్రీనగర్‌లోని షేర్-ఇ-కశ్మీర్ క్రికెట్ స్టేడియంలో విపక్ష నేతలను ఆహ్వానించిన బహిరంగ ర్యాలీలో రాహుల్ ప్రసంగించనున్నారు.

“J&Kలో రాజ్యాధికారం ప్రజాస్వామ్య ప్రక్రియ పునరుద్ధరణ అనేది ప్రాథమికమైనది, చాలా ముఖ్యమైనది.అది మొదటి అడుగు అవుతుంది. ఆ తర్వాత వచ్చే దశల గురించి, నేను ఇక్కడ వ్యాఖ్యానించదలచుకోలేదు...భారతదేశంలోని అన్ని ఇతర రాష్ట్రాలలో అసెంబ్లీ ఉంది, ప్రజాస్వామ్య ప్రక్రియ ఉంది... J&Kలో కూడా దీనిని పునరుద్ధరించాలి. తగిన పరిష్కారాన్ని కనుగొనాలి. బీజేపీ చేసిన పనితో లడఖీ ప్రజలు కూడా సంతోషంగా లేరని విలేకరుల సమావేశంలో రాహుల్ గాంధీ అన్నారు.

దమ్ముంటే స‌ర్జిక‌ల్ స్ట్రైక్స్‌పై వీడియోలు బయటపెట్టండి, కాంగ్రెస్ నేత ర‌షీద్ అల్వి డిమాండ్, బీజేపీ ప్ర‌భుత్వాన్ని తాము నమ్మమని వెల్లడి

జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ కాశ్మీర్ ప్రజలకు చేసిన వాగ్దానాలపై ఒక ప్రశ్నకు ఆయన ఇలా అన్నారు: “నేను J&Kలో చూస్తున్న దానితో సంతోషంగా లేను. నిజానికి, నేను J&K గుండా వెళుతున్నప్పుడు బాధగా ఉంటుంది. నేను మొదట జమ్మూలో ప్రవేశించినప్పుడు, నా మనస్సులో ఒక విచిత్రమైన ఆలోచన వచ్చింది, అది కొన్ని మార్గాల్లో నా కుటుంబం J&K నుండి వచ్చి అలహాబాద్‌కు వెళ్లింది. కొన్ని వింత మార్గంలో, నా పూర్వీకులు చేసిన రివర్స్ జర్నీని నేను చేస్తున్నాను. కాబట్టి, నేను ఇంటికి వెళ్తున్నానని ఒక విధంగా భావించాను. అది నాకు చాలా శక్తివంతమైన అనుభూతి. నాకు J&K ప్రజల పట్ల ఆప్యాయత ఉందని నేను భావిస్తున్నాను. నేను చేయగలిగిన విధంగా సహాయం చేయడానికి ముక్తకంఠంతో ఇక్కడకు వచ్చాను... దాని చారిత్రక అంశం గురించి వ్యాఖ్యానించడానికి నేను ఇష్టపడను. నేను దీనిని ముందు ముందు ఇక్కడ ఫలితాలను చూడాలనుకుంటున్నాను అని రాహుల్ అన్నారు.

ఆర్టికల్ 370పై కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ తీర్మానం చాలా స్పష్టంగా ఉందని పునరుద్ఘాటించారు. ఆగస్టు 6, 2019న జరిగిన సమావేశంలో, ఆర్టికల్ 370 రద్దు చేసిన తర్వాత, J&K విభజించబడిన విధానంపై CWC..మోదీ ప్రభుత్వంపై దాడి చేసింది, కానీ ఆర్టికల్ 370ని పునరుద్ధరించాలని డిమాండ్ చేయడంపై దూరంగా ఉంది.కాంగ్రెస్ అధికారంలోకి వస్తే ఆర్టికల్ 370ని పునరుద్ధరిస్తుందా లేదా అనే దానిపై CWC తీర్మానం స్పష్టంగా లేదని ఎత్తి చూపినప్పుడు రాహుల్ ఇలా అన్నారు: “370 పై నా స్థానం మరియు CWC తీసుకున్న స్థానం చాలా స్పష్టంగా ఉంది. నేను మీకు దీనికి సంబంధించి పత్రాన్ని అందజేస్తాను... మీరు దానిని చదవగలరు. అదే మా స్థానం,” అన్నాడు.

కాంగ్రెస్ అధికారంలోకి వస్తే, ఆర్టికల్ 370 రద్దు తర్వాత రద్దు చేసిన రాష్ట్ర చట్టాలను పునరుద్ధరిస్తుందా అని ప్రశ్నపై రాహుల్, వేదికపై తనతో ఉన్న జైరాం రమేష్‌ వైపు చూశారు. "స్థానిక జనాభా యొక్క అన్ని భూమి హక్కులు ఉద్యోగ హక్కులు పూర్తిగా రక్షించబడతాయి" అని జైరాం రమేష్ అన్నారు. ప్రజల భూమిని వారి నుండి లాక్కోవడం అనేది ఇక్కడ వస్తున్న ప్రధాన సమస్యల్లో ఒకటి. ఆ విషయంపై చాలా స్పష్టంగానే ఉన్నాం. ఇక్కడ ప్రజాస్వామ్య నిర్మాణ పునరుద్ధరణ విషయంలో మనం చాలా స్పష్టంగా ఉన్నాం. ఇక్కడ అసెంబ్లీ ఏర్పడిన తర్వాత అసెంబ్లీ ఆ నిర్ణయాలు తీసుకుంటుంది' అని రాహుల్ అన్నారు.

వాస్తవ నియంత్రణ రేఖ వెంబడి చైనా దురాక్రమణ అంశాన్ని కూడా రాహుల్ లేవనెత్తారు. "ఈ చైనీయులతో వ్యవహరించే మార్గం వారితో దృఢంగా వ్యవహరించడం, వారు మా భూమిపై కూర్చున్నారని చాలా స్పష్టంగా చెప్పాలని నేను భావిస్తున్నాను. ఇది మేము సహించేది కాదు... కాని, భారత ప్రధాని మాత్రం చైనీయులు భారతదేశం నుండి ఎటువంటి భూమిని తీసుకోలేదనే భావనలో ఉన్నారని తెలిపారు.

నేను ఇటీవల కొంతమంది మాజీ సైనికులను కలిశాను, లడఖ్ నుండి వచ్చిన ఒక ప్రతినిధి బృందం కూడా మన భారత భూభాగంలో 2,000 చదరపు కిలోమీటర్లు చైనీయులు స్వాధీనం చేసుకున్నారని స్పష్టంగా చెప్పారు. భారత భూభాగంలో ఉన్న అనేక పెట్రోలింగ్ పాయింట్లు ఇప్పుడు చైనా చేతుల్లో గట్టిగా ఉన్నాయని కూడా వారు చెప్పారు. చైనీయులు "మా భూమిని ఆక్రమించుకున్నారు" అని "పూర్తిగా తిరస్కరించడం" ప్రమాదకరం, అది వారికి "మరింత దూకుడుగా పనులు" చేసే విశ్వాసాన్ని ఇస్తుందని రాహుల్ గాంధీ తెలిపారు.

తన యాత్రకు టిఎంసి అధినేత్రి మమతా బెనర్జీ వంటి ప్రతిపక్ష నేతలు అండగా ఉన్నారనే ప్రశ్నకు సమాధానంగా రాహుల్ ఇలా అన్నారు: “ప్రతిపక్ష పార్టీల మధ్య విభేదాలు ఉన్న మాట వాస్తవమే… అయితే ప్రతిపక్షాలు కలిసి ఈ సిద్ధాంతాల పోరాటంలో పోరాడుతాయి. ఒకవైపు బీజేపీ, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌, మరోవైపు వ్యతిరేక శక్తులు ఉన్నాయి’’ అని ఆయన అన్నారు.ఈ దేశ సంస్థాగత చట్రంపై బీజేపీ, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌లు దాడి చేస్తున్నాయి. అది పార్లమెంటు అయినా, అసెంబ్లీ అయినా, న్యాయవ్యవస్థ అయినా, మీడియా అయినా. అన్ని సంస్థలపై బీజేపీ దాడులు చేసి కబ్జా చేస్తోంది. మీరు దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో మరియు J&Kలో చూసినవి సంస్థాగత ఫ్రేమ్‌వర్క్‌పై జరిగిన దాడి ఫలితమే” అని ఆయన అన్నారు.

యాత్ర అనంతరం రాహుల్ ఇలా అన్నారు: “ఇది ఒక విజన్, భారతదేశం ఎలా ముందుకు సాగాలనే ఆలోచన. ఇది కేవలం నడక కాదు... వ్యక్తిగతంగా నాకు చాలా మంచి అనుభవం. బహుశా, ఇది నా జీవితంలో అత్యంత అందమైన. ముఖ్యమైన అనుభవం అని నేను చెప్పగలను అని అన్నారు. ఈ యాత్ర దేశ రాజకీయాలపై ప్రభావం చూపుతుందని అన్నారు. “భారతదేశం ముందు రెండు రోడ్లు ఉన్నాయి...ఒకటి అణచివేత దృక్పథం, రెండోది అందరినీ ఏకం చేయాలనే దృక్పథం'' అని అన్నారు. "ఈ యాత్ర ముగియలేదు... ఇది మొదటి అడుగు, ప్రారంభం" అని ఆయన అన్నారు.

ఆదివారం ఉదయం శ్రీనగర్ నగర శివార్లలోని పాంథాచౌక్ నుంచి భారత్ జోడో యాత్ర ప్రారంభమైంది. నగరంలో భారీ బందోబస్తు ఏర్పాటు చేశారు, యాత్రకు వెళ్లే అన్ని రహదారులపై పోలీసులు బారికేడ్లు ఏర్పాటు చేశారు. భద్రతాపరమైన ఆంక్షల కారణంగా చాలా మంది యాత్రలో పాల్గొనలేకపోతున్నారని పార్టీ కార్యకర్తలు ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. దాల్ సరస్సు ఒడ్డున, నెహ్రూ పార్కు వద్ద యాత్ర ఆగుతుందని అసలు ప్లాన్ కాగా, గూప్కర్ దగ్గర మార్చ్‌ను నిలిపివేసి, వాహనాల కాన్వాయ్‌లో రాహుల్ లాల్ చౌక్‌కు వెళ్లారు.

లాల్ చౌక్‌లో జాతీయ జెండాను ఆవిష్కరించడం ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ ఎజెండాలో భాగమని, జనవరి 30న శ్రీనగర్‌లోని పార్టీ ప్రధాన కార్యాలయంలో రాహుల్ జాతీయ జెండాను ఎగురవేస్తారని కాంగ్రెస్ ఎంపీ, జమ్మూ కాశ్మీర్ పార్టీ ఇన్‌ఛార్జ్ రజనీ పాటిల్ చెప్పారు.

కాంగ్రెస్ కమ్యూనికేషన్స్ ఇన్‌చార్జ్ జనరల్ సెక్రటరీ జైరాం రమేష్ మాట్లాడుతూ.. 'భారత్ జోడో యాత్ర చివరి రోజైన రేపు జాతీయ జెండాను ఆవిష్కరిస్తామని మొదట్లో ప్లాన్ చేశారు. జనవరి 30న లాల్ చౌక్‌కు మాకు అనుమతి లభించలేదు... నిన్న రాష్ట్ర అధికారులతో చర్చించిన తర్వాత, వారు మా డిమాండ్‌కు అంగీకరించారు, కానీ జనవరి 29న... కాబట్టి మేము చివరి నిమిషంలో మా కార్యక్రమాన్ని మార్చాము. ఈ రోజు రాహుల్ గాంధీ జాతీయ జెండా కార్యక్రమాన్ని ఆవిష్కరించారన్నారు. లాల్ చౌక్‌లో జెండా - 75 సంవత్సరాల క్రితం పండిట్ జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మొదటిసారిగా చేసారు. ఇప్పుడు రాహుల్ గాంధీ జాతీయ జెండాను ఆవిష్కరించారు. లాల్ చౌక్‌లోని శ్రీనగర్‌లోని పార్టీ కార్యాలయంలో సోమవారం పార్టీ అధ్యక్షుడు మలికార్జుమ్ ఖర్గే జాతీయ జెండాను ఆవిష్కరించనున్నట్లు కాంగ్రెస్ తెలిపింది.

1992లో, అప్పటి బిజెపి అధ్యక్షుడు మురళీ మనోహర్ జోషి, నరేంద్ర మోడీతో సహా అనేక మంది తన పార్టీ సహచరులతో కలిసి, కర్ఫ్యూ, భద్రతా బిగింపు మధ్య గణతంత్ర దినోత్సవం రోజున లాల్ చౌక్‌లో త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఆవిష్కరించారు. శ్రీనగర్‌లోని వ్యాపార కేంద్రమైన లాల్ చౌక్‌లో ఉగ్రవాదులు జెండా ఎగురవేత కార్యక్రమాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుని రాకెట్లను పేల్చారు.