What is Scrub Typhus: స్క్రబ్ టైఫస్ ఫీవర్ అంటే ఏమిటి, ఏ పురుగు కుడితే ఈ వ్యాధి వస్తుంది, లక్షణాలు ఎలా ఉంటాయి, చికిత్స ఏమిటి, పూర్తి సమాచారం తెలుసుకోండి
ఈ వ్యాధి వల్ల ఇప్పటికే ఒడిశాలో అయిదుగురు, ఏపీలో ఒకరు మరణించారు. స్క్రబ్ టైఫస్ వ్యాధి అంటే ఏమిటి ఎలా వ్యాపిస్తుంది, ఏ పురుగు కుడితే ఈ వ్యాధి వస్తుంది. దీనికి చికిత్స ఏమిటి ఓ సారి తెలుసుకుందాం.
దేశంలో నిఫా వరస్ కలకలం రేపుతుండగా దానికి స్క్రబ్ టైఫస్ ఫీవర్ తోడయింది. ఈ వ్యాధి వల్ల ఇప్పటికే ఒడిశాలో అయిదుగురు, ఏపీలో ఒకరు మరణించారు. స్క్రబ్ టైఫస్ వ్యాధి అంటే ఏమిటి ఎలా వ్యాపిస్తుంది, ఏ పురుగు కుడితే ఈ వ్యాధి వస్తుంది. దీనికి చికిత్స ఏమిటి ఓ సారి తెలుసుకుందాం. జపాన్, కొరియా, చైనా, భారతదేశం మరియు ఉత్తర ఆస్ట్రేలియా సరిహద్దులుగా ఉన్న ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో స్క్రబ్ టైఫస్ స్థానికంగా ఉంది.
స్క్రబ్ టైఫస్ అనేది రికెట్‌సియాల్ వ్యాధులకు సంబంధించినది. స్క్రబ్ టైపస్‌ వ్యాధి ఓరియంటల్‌ సుసుగుమ అనే బ్యాక్టీరియా వస్తుంది. కొండ ప్రాంతాల్లో సంచరించే ఎలుకల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుందని చెబుతున్నారు. ఈ ఇన్‌ఫెక్షన్‌ సోకిన ఎలుకను నల్లుల వంటి కీటకాలు కుట్టినప్పుడు దాని శరీరంలోకి బ్యాక్టీరియా ప్రవేశిస్తుంది. ఆ కీటకం మనిషిని కుట్టడం ద్వారా వ్యాధి సోకుతుంది.
స్క్రబ్ టైఫస్ యొక్క లక్షణాలు, సంకేతాలు
పురుగు కుట్టిన 6 నుండి 21 రోజుల పొదిగే కాలం తర్వాత (అంటే 10 నుండి 12 రోజులు), స్క్రబ్ టైఫస్ యొక్క లక్షణాలు బాధితుడిలో అకస్మాత్తుగా ప్రారంభమవుతాయి. జ్వరం, చలి, తలనొప్పి, సాధారణ లెంఫాడెనోపతి వంటివి ముందుగా కనిపిస్తాయి. జ్వరం ప్రారంభంలో, చిగ్గర్ కాటు జరిగిన ప్రదేశంలో ఒక పుండు తరచుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది.
స్క్రబ్ టైఫస్ యొక్క విలక్షణమైన గాయం 1 సెం.మీ వ్యాసం కలిగిన ఎరుపు రంగులో ఏర్పడుతుంది; అది చివరికి వెసిక్యులేట్ అవుతుంది, చీలిపోతుంది. నల్లటి స్కాబ్‌తో కప్పబడి ఉంటుంది. ఎస్చార్‌కు దారితీసే O. సుట్సుగముషి యొక్క వివిధ జాతుల సామర్థ్యం మారుతూ ఉంటుంది. తేలికపాటి చర్మం ఉన్న వ్యక్తులలో ఎస్చార్‌ను గుర్తించడం సులభం.
1వ వారంలో జ్వరం పెరుగుతుంది, తరచుగా 40 నుండి 40.5 ° C వరకు ఉంటుంది. కండ్లకలక ఇంజెక్షన్ వలె తలనొప్పి తీవ్రంగా, సాధారణంగా ఉంటుంది. జ్వరం వచ్చిన 5 నుండి 8వ రోజు వరకు ట్రంక్‌పై మచ్చల దద్దుర్లు అభివృద్ధి చెందుతాయి, తరచుగా చేతులు, కాళ్ల వరకు వ్యాపిస్తాయి. ఇది వేగంగా అదృశ్యం కావచ్చు లేదా మాక్యులోపాపులర్, గాఢమైన రంగులోకి మారవచ్చు. జ్వరం వచ్చిన 1వ వారంలో దగ్గు ఉంటుంది. 2వ వారంలో న్యుమోనైటిస్ అభివృద్ధి చెందుతుంది.
తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, పల్స్ రేటు పెరుగుతుంది; రక్తపోటు పడిపోతుంది. మతిమరుపు, మూర్ఖత్వం, కండరాల సంకోచం అభివృద్ధి చెందుతాయి. స్ప్లెనోమెగలీ ఉండవచ్చు. ఇతర రికెట్‌సియల్ వ్యాధుల కంటే ఇంటర్‌స్టీషియల్ మయోకార్డిటిస్ సర్వసాధారణం. చికిత్స చేయని రోగులలో, అధిక జ్వరం 2 వారాల పాటు కొనసాగవచ్చు , తర్వాత చాలా రోజులలో క్రమంగా తగ్గుతుంది. చికిత్సతో, డిఫెర్వెసెన్స్ సాధారణంగా 36 గంటల్లో ప్రారంభమవుతుంది.
స్క్రబ్ టైఫస్ నిర్ధారణ
క్లినికల్ లక్షణాలు
జీవులను గుర్తించడానికి ఫ్లోరోసెంట్ యాంటీబాడీ స్టెయినింగ్‌తో దద్దుర్లు యొక్క బయాప్సీ
తీవ్రమైన, కోలుకునే సెరోలాజిక్ పరీక్ష (సెరోలాజిక్ పరీక్ష తీవ్రంగా ఉపయోగపడదు)
పాలిమరేస్ చైన్ రియాక్షన్ (PCR)
స్క్రబ్ టైఫస్ సంకేతాలు రాకీ మౌంటైన్ స్పాటెడ్ ఫీవర్, ఎపిడెమిక్ టైఫస్‌ల మాదిరిగానే ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, వివిధ భౌగోళిక ప్రాంతాలలో (జపాన్, కొరియా, చైనా, భారతదేశం, ఉత్తర ఆస్ట్రేలియా సరిహద్దులుగా ఉన్న ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతం) స్క్రబ్ టైఫస్ సంభవిస్తుంది.
స్క్రబ్ టైఫస్ చికిత్స
డాక్సీసైక్లిన్
లక్షణాలు ప్రారంభమైన వెంటనే యాంటీబయాటిక్స్ ఇస్తే చాలా ప్రభావవంతంగా ఉంటాయి. స్క్రబ్ టైఫస్‌కు ప్రాథమిక చికిత్స డాక్సీసైక్లిన్ 200 mg నోటి ద్వారా ఒకసారి, పెద్దలలో 100 mg రోజుకు రెండుసార్లు రోగి మెరుగుపడే వరకు, 48 గంటల పాటు జ్వరసంబంధమైన వ్యాధి, కనీసం 7 రోజులు చికిత్స అవసరమవుతుంది.
కొన్ని టెట్రాసైక్లిన్‌లు 8 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలలో దంతాల మరకలను కలిగిస్తాయి, అయితే సెంటర్స్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ (CDC) డాక్సీసైక్లిన్ 2.2 mg / kg మౌఖికంగా లేదా IV రోజుకు రెండుసార్లు అవసరం కోసం ఇవ్వబడుతుంది. తేలికపాటి అనారోగ్యం కోసం రోజులు మరియు అధిక ప్రమాదం ఉన్న పిల్లలకు 10 రోజులు ఉండవచ్చు.
డాక్సీసైక్లిన్ యొక్క చిన్న కోర్సులు (5 నుండి 10 రోజులు, రికెట్‌సియాల్ వ్యాధికి ఉపయోగించినట్లు) పిల్లలలో దంతాల మరక లేదా దంతాల ఎనామెల్ ( 2 ) బలహీనపడకుండా ఉపయోగించవచ్చని పరిశోధన సూచిస్తుంది. గర్భిణీ స్త్రీలకు ట్రిమెథోప్రిమ్ / సల్ఫామెథోక్సాజోల్, 160 mg/800 mg గర్భధారణ సమయంలో రోజుకు రెండుసార్లు ఇవ్వవచ్చు , కానీ 32 వారాల గర్భధారణకు మించకూడదు.
గర్భిణీ స్త్రీలు, తీవ్రమైన డాక్సీసైక్లిన్ అలెర్జీ ఉన్న రోగులకు , అజిత్రోమైసిన్ (మొదటి రోజున 500 mg రోజువారీ 250 mg తర్వాత 2 నుండి 4 రోజులు లేదా ప్రారంభంలో 1 g, తర్వాత 2 రోజులకు 500 mg రోజుకు ఒకసారి) చూపబడింది. డాక్సీసైక్లిన్ ( 3 ) కి సురక్షితమైన, సమర్థవంతమైన ప్రత్యామ్నాయం . క్లోరాంఫెనికాల్ 500 mg నోటి ద్వారా లేదా IV 4 సార్లు 7 రోజులు ఒక ప్రత్యామ్నాయ చికిత్స. ఓరల్ క్లోరాంఫెనికాల్ USలో అందుబాటులో లేదు. దాని ఉపయోగం ప్రతికూల హెమటోలాజిక్ ప్రభావాలను కలిగిస్తుంది, దీనికి రక్త సూచికలను పర్యవేక్షించడం అవసరం.
స్క్రబ్ టైఫస్ నివారణ
బ్రష్‌ను క్లియర్ చేయడం ద్వారా పురుగుల జనాభాను తొలగించడం లేదా తగ్గించడం. వ్యాధి సోకిన ప్రాంతాలను అవశేష పురుగుమందులతో పిచికారీ చేయడం స్క్రబ్ టైఫస్‌ను నిరోధించడంలో సహాయపడుతుంది. కీటక వికర్షకాలు (ఉదా, డైథైల్టోలుఅమైడ్ [DEET]) బహిర్గతమయ్యే అవకాశం ఉన్నప్పుడు వాడాలి.
వైద్యులు ఏమంటున్నారు
స్క్రబ్ టైపస్‌ ఫీవర్ అనే విష జ్వరం ఒక క్రిమి కాటువల్ల వస్తుందన్నారు. ఈ క్రిములు పొలాల్లో.. ఉతకని దుస్తుల్లో.. శుభ్రం చేయని బట్టల బీరువాల్లో ఉంటాయని వివరించారు. పిల్లలు, వృద్ధులకు ఎక్కువగా ఈరకం జ్వరం సోకుతుందన్నారు. తీవ్రమైన జ్వరం, తలనొప్పి, వొళ్లు నొప్పులు, శరీరంపై దద్దుర్లు, నల్లటి మచ్చలు ఏర్పడడం ఈ వ్యాధి లక్షణాలన్నారు.
ఈ జ్వర ప్రభావం వల్ల కిడ్నీ, ఊపిరితిత్తులు, కాలేయం దెబ్బతింటాయన్నారు. ఇంటిని, పరిసరాలను పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవడం, వదిలిన దుస్తులను ఎప్పటికప్పుడు ఉతికి ఎండలో ఆరేయడం, తరచూ స్నానం చేయడం వంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని సూచించారు. శరీరంపై నల్లటి మచ్చలు కనిపించినా.. పై లక్షణాలలో ఏవి కనిపించినా వైద్యులను సంప్రదించి చికిత్స తీసుకోవాలన్నారు.
ఇది ప్రధానంగా కొండ ప్రాంతాల్లో సంచరించే ఎలుకల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుందని నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఇన్‌ఫెక్షన్‌ సోకిన ఎలుకను.. నల్లుల వంటి కీటకాలు కుట్టినప్పుడు దాని శరీరంలోకి బ్యాక్టీరియా ప్రవేశిస్తుంది. అదే కీటకం తిరిగి మనిషిని కుట్టడం ద్వారా వ్యాధి సోకుతుంది. ఒక మనిషి నుంచి మరొక మనిషికి నేరుగా సోకదు. బ్యాక్టీరియా కలిగిన కీటకం మనిషిని కుట్టినప్పుడు ఆ ప్రదేశంలో నల్లగా మారి దద్దుర్లు వస్తాయి.వ్యాధి సోకిన వ్యక్తిలో మొదట జ్వరం, తలనొప్పి, కండరాల నొప్పి వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. సకాలంలో చికిత్స అందించకపోతే శరీరంలోని అవయవాలు ఒక్కొక్కటిగా దెబ్బతిని మరణం సంభవించే ప్రమాదం ఉందని వైద్యులు చెబుతున్నారు.
నోట్: ఇది వ్యాధిపై అవగాహనకు మాత్రమే. వ్యాధి లక్షణాలు కనిపిస్తే వెంటనే డాక్టర్ దగ్గరకు వెళ్లాలి. సొంత చికిత్స మంచిది కాదు. లేటెస్ట్ లీ దీనికి ఎటువంటి బాధ్యత వహించదు.